Zielona herbata jest jednym z najstarszych i najbardziej cenionych napojów na świecie, z historią sięgającą kilku tysięcy lat. Jej popularność na całym globie rośnie z dnia na dzień, zarówno ze względu na jej wyjątkowy smak, jak i liczne właściwości zdrowotne. Od starożytnych Chin, przez Japonię, aż po współczesne zachodnie kultury, zielona herbata stała się synonimem zdrowego stylu życia, a jej spożycie jest szeroko polecane w diecie wielu osób. W tym artykule przyjrzymy się zielonej herbacie z różnych perspektyw: jej rodzajom, historii, procesowi produkcji, właściwościom zdrowotnym oraz metodom parzenia.
1. Historia i pochodzenie zielonej herbaty
Zielona herbata pochodzi z rośliny Camellia sinensis, której liście po odpowiednim przetworzeniu stają się podstawą większości herbat, w tym czarnej, białej, oolong i oczywiście zielonej. Początki zielonej herbaty sięgają Chin, gdzie była używana zarówno w celach leczniczych, jak i ceremonialnych. Pierwsze wzmianki o zielonej herbacie pochodzą z ok. 2737 roku p.n.e., kiedy to legendarnego cesarza Shen Nunga przypadkowo odkrył napój z liści herbaty, które wpadły do wrzącej wody.
Zielona herbata w Chinach zyskała popularność na przestrzeni wieków, a później rozprzestrzeniła się na Japonię, Koryę, Indie, a następnie na cały świat. W Japonii herbata stała się integralną częścią kultury, szczególnie w kontekście ceremonii parzenia herbaty, która jest ściśle związana z filozofią zen.
2. Proces produkcji zielonej herbaty
Zielona herbata jest wyjątkowa, ponieważ liście Camellia sinensis nie przechodzą pełnej oksydacji, jak w przypadku herbaty czarnej. Dzięki temu napój zachowuje swój naturalny, świeży smak i zielony kolor. Proces produkcji zielonej herbaty obejmuje kilka kluczowych etapów:
1.Zbiory – Liście herbaty zbierane są ręcznie lub maszynowo, zazwyczaj wczesną wiosną, kiedy pąki herbaty są młode i pełne smaku.
2.Parzenie lub prażenie – Zebrane liście muszą zostać natychmiast poddane obróbce cieplnej, aby zapobiec ich fermentacji. W Chinach liście są najczęściej prażone w wysokiej temperaturze, co zatrzymuje ich oksydację, podczas gdy w Japonii liście są parzone na parze, co pozwala na zachowanie bardziej intensywnego, roślinnego smaku.
3.Formowanie i suszenie – Po obróbce cieplnej, liście są formowane (kruszone, zwijane) i suszone, aby zatrzymać ich wilgoć oraz utrwalić świeży smak. Różne metody suszenia wpływają na smak ostatecznego naparu.
4.Pakowanie – Gotowe liście herbaty są pakowane w różne formy: całe liście, wstążki, pąki, a także w postaci herbaty mielonej, jak ma to miejsce w przypadku matchy.
3. Rodzaje zielonej herbaty
Zielona herbata może przyjmować różne formy i profile smakowe, zależnie od regionu, w którym jest uprawiana, metody produkcji oraz rodzaju liści. Oto najpopularniejsze odmiany zielonej herbaty:
3.1. Sencha
Sencha to najbardziej popularna herbata w Japonii, stanowiąca około 80% produkcji herbaty w tym kraju. Charakteryzuje się świeżym, trawiastym smakiem, z lekko gorzką nutą. Sencha jest parzona na parze, co nadaje jej zielony, roślinny aromat, a napar ma intensywny, ale równocześnie łagodny smak.
3.2. Matcha
Matcha to specjalna, sproszkowana odmiana zielonej herbaty, która jest jednym z najważniejszych elementów tradycyjnej japońskiej ceremonii parzenia herbaty. Liście herbaty matcha są starannie cieniowane przed zbiorem, co zwiększa ich zawartość chlorofilu i aminokwasów, co nadaje im intensywny, lekko słodkawy smak. Aby przygotować matchę, proszek herbaty miesza się z wodą, a nie parzy, co pozwala uzyskać gęsty, kremowy napar.
3.3. Longjing (Smocza Studnia)
Longjing to jeden z najsłynniejszych rodzajów herbaty zielonej, pochodzący z Chin. Jest to herbata o delikatnym smaku z nutami orzechowymi i trawiastymi, a jej liście są ręcznie prasowane i formowane w charakterystyczny kształt. Longjing ma subtelny, ale bogaty smak, z wyraźnym aromatem przypominającym prażone orzechy.
3.4. Gyokuro
Gyokuro to herbata o wyjątkowej jakości, produkowana w Japonii. Jest to herbata cieniowana przed zbiorem, co powoduje, że jej liście zawierają więcej aminokwasów, zwłaszcza teaniny, co wpływa na jej smak. Gyokuro ma głęboki, słodki smak, z lekką umami, co sprawia, że jest to herbata o bogatej i pełnej strukturze smaku.
3.5. Bancha
Bancha to herbata produkowana z liści starszych niż te używane do produkcji Senchy. Jest łagodniejsza, o mniej intensywnym smaku, często charakteryzująca się nutami ziołowymi i trawiastymi. Bancha jest popularną herbatą codziennego użytku w Japonii.
3.6. Hojicha
Hojicha to herbata, której liście zostały poddane prażeniu na węglu, co nadaje jej unikalny, lekko dymny smak. Jest to herbata, która ma niższą zawartość kofeiny w porównaniu do innych zielonych herbat, przez co jest idealna do picia wieczorem.
4. Korzyści zdrowotne zielonej herbaty
Zielona herbata jest znana z licznych właściwości zdrowotnych, które wynikają z jej bogatego składu chemicznego. Oto najważniejsze korzyści zdrowotne wynikające z regularnego spożywania zielonej herbaty:
4.1. Właściwości antyoksydacyjne
Zielona herbata jest bogata w polifenole, zwłaszcza katechiny, które działają jako silne przeciwutleniacze. Te substancje pomagają neutralizować wolne rodniki, które są odpowiedzialne za starzenie się komórek i rozwój chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby serca i nowotwory.
4.2. Wspomaganie metabolizmu i spalania tłuszczu
Badania wykazały, że zielona herbata może wspomagać procesy odchudzania, zwiększając tempo metabolizmu i wspierając spalanie tłuszczu. Katechiny zawarte w zielonej herbacie, zwłaszcza EGCG (epigallokatechina galusan), mogą pomagać w przyspieszaniu procesów termogenezy i spalania tłuszczu.
4.3. Wspomaganie zdrowia serca
Zielona herbata może przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi, co korzystnie wpływa na zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Regularne spożywanie zielonej herbaty pomaga w redukcji ryzyka rozwoju miażdżycy oraz poprawia ogólny stan naczyń krwionośnych.
4.4. Poprawa koncentracji i funkcji mózgu
Zielona herbata zawiera teinę, która jest łagodniejsza od kofeiny zawartej w kawie, ale również wykazuje właściwości pobudzające. W połączeniu z aminokwasem L-teaniną, teina pomaga poprawić koncentrację, czujność i zdolność do nauki, jednocześnie działając uspokajająco.
4.5. Działanie przeciwzapalne i ochronne
Zielona herbata ma właściwości przeciwzapalne, które mogą pomóc w leczeniu i zapobieganiu chorobom zapalnym, takim jak zapalenie stawów czy choroby skóry. Regularne spożywanie zielonej herbaty wspomaga także zdrowie jamy ustnej, redukując ryzyko wystąpienia próchnicy i chorób dziąseł.
5. Jak parzyć zieloną herbatę?
Parzenie zielonej herbaty wymaga szczególnej uwagi, aby nie zniszczyć delikatnych liści i nie wyciągnąć z nich nadmiernej goryczy. Oto kilka wskazówek, jak parzyć zieloną herbatę:
1.Temperatura wody – Woda nie powinna być wrząca, optymalna temperatura to 70-80°C. Zbyt gorąca woda może sprawić, że herbata stanie się gorzka.
2.Czas parzenia – Czas parzenia nie powinien przekraczać 2-3 minut, aby nie wydobyć z herbaty nadmiernej goryczy.
3.Ilość herbaty – Zwykle używa się około 1 łyżeczki liści herbaty na filiżankę wody (około 250 ml).
4.Parzenie wielokrotne – Liście zielonej herbaty mogą być parzone wielokrotnie. Każde kolejne parzenie wydobywa inne, subtelniejsze nuty smakowe.
6. Podsumowanie
Zielona herbata to napój o wyjątkowych walorach smakowych i zdrowotnych. Jej różnorodność odmian pozwala na znalezienie odpowiedniej herbaty dla każdego – od delikatnej Senchy, przez intensywną Matchę, aż po wyjątkowy Longjing. Regularne spożywanie zielonej herbaty przynosi liczne korzyści zdrowotne, w tym działanie przeciwutleniające, wspomaganie metabolizmu i poprawę funkcji mózgu. Zielona herbata to doskonały wybór zarówno dla osób szukających smacznego napoju, jak i tych, którzy chcą dbać o swoje zdrowie i dobre samopoczucie.
Dobre jakościowo kawy i herbaty znajdziemy w sklepie internetowym venosa.pl. W asortymencie znajduje się zarówno kawa ziarnista, kawa mielona, kawa rozpuszczalna, kawa w kapsułkach, herbata ekspresowa, herbata liściasta.
Od tradycyjnych po wyszukane marki. W venosa.pl możemy kupić takie marki jak Lavazza, Dallmayr, Segafredo, Illy, Kimbo, Pellini oraz wiele innych. Natomiast w śród herbat znajdziemy dwie pionierskie marki na szczeblu jakościowym, czyli herbata Dammann i herbata Brodies.
